Page 254 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

«¬’≈¬∆ñF: «√æ«÷¡≈ «ÚÚ√Ê≈

D. ¡≈͉∂ ÷∂Â Á∂ «’√∂ Ú∆ ÍÁ≈«Ë’≈∆ Á∂ ’øÓ Á∆ ‹ª⁄ ’È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ Ù≈√È Á∆ «ÍØ‡ Á∂‰ È؇
Á≈ Í≥⁄≈«¬Â ˘ ¡«Ë’≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ
E. Í≥⁄≈«¬Â Á∂ ¡Ë∆È ’øÓ ’È Ú≈Ò∂ √’æÂ ¡Â∂ ‘Ø ’Ó⁄≈∆¡ª Á∆ «ÈÔπ’Â∆ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∆ ÂÈ÷≈‘
«ÈË≈« ’È Á≈ ¿π√ ˘ ¡«Ë’≈ ÍÃ≈Í ‘πøÁ≈ ˛Õ

¡≈ÓÁÈ Á∂ √≈ËÈ- ◊Ã≈Ó Í≥⁄≈«¬Â Á∂ ÷˜≈È∂ ˘ “Í∂∫‚» «ÈË∆” ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª «Úæ⁄ ‘∂· «Ò÷∆¡ª ’Óª ‹Ó∑ª ‘πøÁ∆¡ª
‘È :
A. Í≥⁄≈«¬Âª ÚæÒØ∫ ˜Ó∆È Á∂ Ò◊≈È ‹ª «¬Ó≈ª ”Â∂ Ò◊≈¬∂ ◊¬∂ ‡À’√ ÂØ∫ ÍÃ≈Í ≈Ù∆Õ
B. «’√∂ ¡Á≈Ò Á∆ ¡≈«◊¡≈ ÂØ∫ Í∂∫‚» «ÈË∆ «Úæ⁄ ‹Ó∑ª ≈Ù∆Õ
C. «’√∂ ¡Í≈Ë Á∂ √ÏøË «Úæ⁄ ≈˜∆È≈Ó≈ ‘؉ ”Â∂ ÍÃ≈Í ËÈ ≈Ù∆Õ
D. Í≥⁄≈«¬Â ’Ó⁄≈∆¡ª ÚæÒØ∫ «¬’æ·∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ ’»Û≈, ◊ØÏ, ÷≈Á ¡Â∂ Ó∂ ‘ج∂ ‹≈ÈÚª Á∆¡ª Ò≈Ùª Ú∂⁄‰
ÂØ∫ ÍÃ≈Í ËÈ ≈Ù∆Õ
E. È‹»Ò Á∆ ˜Ó∆È Á∂ Ò◊≈È ÂØ∫ ÍÃ≈Í ËÈ ≈Ù∆Õ
F. ÙÈ ‹ª Á≈È Á∂ »Í «Úæ⁄ ÍÃ≈Í ËÈ ≈Ù∆Õ
G. Ù≈√È, «˜Ò∑≈ ÍÃ∆ÙÁ ‹ª ‘Ø √ø√Ê≈ ’ØÒØ∫ √‘≈«¬Â≈ Á∂ »Í «Úæ⁄ ÍÃ≈Í ËÈ ≈Ù∆Õ
⁄؉ Á∆ «ÚÚ√Ê≈- ◊Ã≈Ó Í≥⁄≈«¬Â Á∂ ÍÃË≈È, ¿πµÍ ÍÃË≈È ¡Â∂ ÓÀ∫Ïª Á∆ ⁄؉ Ò¬∆ √ø⁄≈ÒÈ Á≈ ¡«Ë’≈, «ÈÁ∂ÙÈ
¡Â∂ ’ø‡ØÒ ≈‹ ⁄؉ ¡≈ÔØ◊ «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ ‘ØÚ∂◊≈Õ ≈‹ ⁄؉ ¡≈ÔØ◊ Á∂ ÍÃ∆÷‰ ¡Â∂ ’ø‡ØÒ ¡Ë∆È «‘øÁ∂ ‘ج∂ «˜Ò∑≈
ÓÀ«‹√‡z∂‡, «˜Ò∑∂ Á∆¡ª √≈∆¡ª ◊Ã≈Ó Í≥⁄≈«¬Âª Á∂ ÍÃË≈È, ¿πµÍ ÍÃË≈È ¡Â∂ ÓÀ∫Ïª Á∂ √≈∆¡ª ⁄؉ª Á∂ √ø⁄≈ÒÈ Á∂
ÍÃ∆÷‰ ’∂◊≈Õ
◊Ã≈Ó ÍæË ”Â∂ «Ú’≈√ ’øÓª «Úæ⁄ ‹È Ì≈◊∆Á≈∆ ÚË≈¿π‰ Á∂ ¿πÁ∂Ù È≈Ò Â∆√∆ Í≥⁄≈«¬Â ÍÉ≈Ò∆ ˘ √æÂ≈ ¡Â∂
Ù’Â∆ √øÍÈ Ï‰≈¿π‰ Á≈ Ò’Ù «ÈË≈« ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛ ¡Â∂ «¬√ ÔØ‹È≈ ÂØ∫ Í«‘Òª ⁄È Á∂ »Í «Úæ⁄ ¿π. ÍÃ.
√’≈ È∂ Ó≈⁄ AIII «Úæ⁄ «È‰≈ «Ò¡≈ ˛ «’ Í≥⁄≈«¬Âª ˘ ‘π‰ ÚË∂∂ ¡«Ë’≈ √øÍÈ Ï‰≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ
‘π‰ A@ «ÚÌ≈◊ª (ÍÃ≈Ê«Ó’ «√æ«÷¡≈, «√ø⁄≈¬∆, ‹Ò «È◊Ó, ÈΩ‹Ú≈È ’«Ò¡≈‰, ÷≈Á ¡Â∂ È≈◊«’ ¡Í»Â∆, «¬Ò≈‹
¡Â∂ «√‘Â, ÍÙ» Í≈Ò‰, ÷∂Â∆, Í∂∫‚» «Ú’≈√ ¡Â∂ Í≥⁄≈«¬Â∆ ≈‹) Á∂ ◊Ã≈Ó ÍæË ”Â∂ ÍÃÙ≈√È Á≈ ’øÓ Í≥⁄≈«¬Âª ˘ √Ω∫Í
«ÁæÂ≈ «◊¡≈ ˛ ¡Â∂ Í≥⁄≈«¬Âª Á∂ Ï‹‡ «Úæ⁄ ¡Ê≈‘ Ú≈Ë≈ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ AIIF-IG «Úæ⁄ √≈Ò≈È≈ Ï‹‡ «Úæ⁄
Í≥⁄≈«¬Âª ˘ B@ ’ØÛ πͬ∂ Úø‚∂ ◊¬∂ √È, AIII-B@@@ √≈Ò Á∂ Ï‹‡ «Úæ⁄ ¿πÈ∑ª ˘ CBH ’ØÛ πͬ∂ Úø‚∂ ◊¬∂
‘ÈÕ «¬‘ ’øÓ Í≥⁄≈«¬Âª ˘ √Ω∫͉ Á∂ È≈Ò Í≥⁄≈«¬Âª ˘ ‘π‰ “«ÓøÈ∆ ¡Á≈Òª” «’‘≈ ‹≈‰ Òæ◊≈ ˛Õ

÷∂Â Í≥⁄≈«¬Â (÷∂Â √«ÓÂ∆)
≈‹ √’≈ ◊‹‡ «Úæ⁄ ¡«Ë√»⁄È≈ È≈Ò ‘∂’ ÷ø‚ Ò¬∆ «¬’ ÷∂Â Í≥⁄≈«¬Â √Ê≈«Í ’∂◊∆, «‹√ Á≈ È≈Ó ÷ø‚
Á∂ È≈Ó ”Â∂ ‘ØÚ∂◊≈Õ
÷∂Â Í≥⁄≈«¬Â Á∆ ⁄È≈- ÷∂Â Í≥⁄≈«¬Â «¬’ ÍÃÓπæ÷ ¡Â∂ È≈ÓÚ ÓÀ∫Ïª ÂØ∫ «ÓÒ ’∂ ω∂◊∆:
(’) ÷ø‚ Á∆ √Ì≈ ◊Ã≈Ó Í≥⁄≈«¬Âª Á∂ ÍÃË≈ÈÕ
(÷) «ÈÚ≈«⁄ ÓÀ∫Ï-≈‹ √’≈ ¡«Ë√»⁄È≈ È≈Ò «’√∂ ÷ø‚ ˘ «¬øÈ∆ √ø«÷¡≈ Á∂ «ÈÚ≈⁄È ÷∂Âª «Úæ⁄
«¬√ Â∑ª «ÈÚ≈«⁄ ’∂◊∆, «‹√ Â∑ª «’ ‘∂’ «ÈÚ≈⁄È ÷∂Â Á∆ ‹È√ø«÷¡≈ Â’∆ÏÈ B@@@ ‘ØÚ∂
¡Â∂ ‘∂’ «ÈÚ≈⁄È ÷∂Â «¬’ ÓÀ∫Ï∆ «ÈÚ≈⁄È ÷∂Â ‘ØÚ∂◊≈Õ
(◊) ÒØ’ √Ì≈ ¡Â∂ ≈‹ Á∆ «ÚË≈È √Ì≈ Á∂ ¡«‹‘∂ ÓÀ∫Ï ‹Ø ¿πÈ∑ª «ÈÚ≈⁄È ÷∂Âª Á∆ ÍÃÂ∆«ÈËÂ≈ ’Á∂ ‘È,
«‹È∑ª «Úæ⁄ Í»È ÂΩ ”Â∂ «¬‘ ÷ø‚ Ù≈«ÓÒ ‘ÈÕ
(ÿ) ≈‹ √Ì≈ ¡Â∂ ≈‹ Á∆ «ÚË≈È ÍÃ∆ÙÁ Á∂ ¿π‘ ÓÀ∫Ï, ‹Ø ÷ø‚ ¡øÁ «ÈÚ≈⁄’ª Á∂ »Í «Úæ⁄ Ù≈«ÓÒ ‘ÈÕ
¿πÍØ’Â «Úæ⁄Ø∫ (’), (◊) ¡Â∂ (ÿ) «Úæ⁄Ø∫ Úȉ ’∆Â∂ ◊¬∂ ÷∂Â Í≥⁄≈«¬Â Á∂ ÓÀ∫Ïª ˘ ÍÃÓπæ÷ ‹ª ¿πµÍ ÍÃÓπæ÷ Á∆ ⁄؉
¡Â∂ ¿πÈ∑ª «ÚπæË Ï∂ÌØ√◊∆ Ó≈Ó«Ò¡ª ˘ ¤æ‚ ’∂ ÷∂Â Í≥⁄≈«¬Â Á∆¡ª ‘Ø √≈∆¡ª ’≈Ú≈¬∆¡ª «Úæ⁄ Ì≈◊ ÒÀ‰
¡Â∂ ¿π√ Á∆¡ª ÏÀ·’ª Á∂ «Ú⁄≈ Á∂‰ Á≈ ¡«Ë’≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ

LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY 247