Page 139 - DSOC102_Social Institutions

√Ó≈«‹’ √√ßÊ≈Ûª

È؇ Ú≈ √’≈ ÁÏ≈¡ ◊π懪 ¡æ◊∂ fiπ’ ‹ªÁ∆ ˛ ª «Î Ú∆ ’ج∆ Ú∆ ÎÀ√Ò≈ √Ú‹È’ «‘æ «Úæ⁄ È‘ƒ «Ò¡≈
√’Á≈Õ
‘æÒ Á∂ ÂΩ ”Â∂ «¬‘ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ «’ Ì≈ «Úæ⁄ ◊À-√ÓπÁ≈«¬’ ÁÏ≈¡ ◊πæ‡ «˜¡≈Á≈Â ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆ ‘È
¡Â∂ ¿πÈ∑ª «Úæ⁄ Ú∆ “‹≈Â∆” Á≈ ÍÃÌ≈Ú Ï‘π «ÁzÙ‡∆◊Ø⁄ ‘πøÁ≈ ˛Õ ¿π√ ÂØ∫ Ï≈¡Á √ø√Ê≈È≈ÂÓ’ ÁÏ≈¡ √Ó»‘ª È∂
≈‹È∆Â∆ ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’∆Â≈ ˛Õ √ÓπÁ≈«¬’ ÁÏ≈¡ √Ó»‘ª «Úæ⁄ ’∂ÚÒ “ÎÀ‚∂ÙÈ ¡≈Î «¬ø‚∆¡È ⁄À∫Ï√ ¡≈Î ’≈Ó√
¡À∫‚ «¬ø‚√‡∆” ˘ ‘∆ ¡≈Ëπ«È’ ÁÏ≈¡ √Ó»‘ Óø«È¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ

√Ú-ÓπÒª’‰ (Self Assessment)
«ÁæÂ∂ ◊¬∂ ’ÊÈ Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ √‘∆ () ¡Â∂ ◊Ò () Á≈ «ÈÙ≈È Ò◊≈˙-
A. ’Á∂-’Á∂ ÁÏ≈¡ √Ó»‘ Úæ‚∂ ¡øÁØÒÈ ¡Â∂ ÍÃÁÙÈ’≈∆ √≈ËȪ Á≈ Ú∆ «¬√Â∂Ó≈Ò
’Á∂ ‘ÈÕ
B.
ÁÏ≈¡ √Ó»‘ √æÂ≈ Á≈ ‘∆ «¬’ ¡ø◊ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ
C. Ì≈ «Úæ⁄ «˜¡≈Á≈Â √ÓπÁ≈«¬’ ÁÏ≈¡ √Ó»‘ª ”Â∂ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª Á≈
’ø‡ØÒ ˛Õ
D. Ù≈√È Á∆¡ª √»⁄È≈Úª Á∂ ◊À-√’≈∆ √Ø Á∂ »Í «Úæ⁄ ÁÏ≈¡ √Ó»‘ Ó‘æÂÚÍ»È
Ì»«Ó’≈ ¡Á≈ ’Á∂ ‘ÈÕ

11.8 ≈‹È∆«Â’ ÁÒ Á≈ ¡Ê ¡Â∂ ÍÃ∆Ì≈Ù≈
(Meaning and Definition of Political Party)

√Ë≈‰ ÂΩ ”Â∂ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ Á≈ ¡Ê ÒØ’ª Á∂ ¡«‹‘∂ √ø◊·È ÂØ∫ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛, «‹√ Á≈ «¬’ «ÚÙ∂Ù ¿πÁ∂Ù,
«√˪Â, «Ú⁄≈ ¡Â∂ ≈‹È∆«Â’ ‘Ω∫√Ò∂ ”Â∂ ÓÂÀ’Â≈ ‘πøÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¿π‘ √ø◊«·Â ¡Â∂ ¬∂’∆«¥Â ‘πøÁ≈ ˛Õ
¡À‚Óø‚ Ï’ Á∂ ¡Èπ√≈, ““≈‹È∆«Â’ ÁÒ ¡«‹‘∂ ÁÒª Á≈ «¬’ √Ó»‘ ‘πøÁ≈ ˛ «¬È∑ª ÓȘ» «√˪ª Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂
¡≈͉∂ √Ó»«‘’ ÔÂȪ È≈Ò ‹ÈÂ≈ Á∂ «‘æ «Úæ⁄ ’øÓ ’È Ò¬∆ ¬∂’Â≈ «Úæ⁄ Ïæfi∂ ‘ÈÕ””
◊À«‡Ò Á∂ ¡Èπ√≈, ““«¬’ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ ÚË∂∂ √ø◊«·Â ¿πÈ∑ª È≈◊«’ª Á≈ √Ó»‘ ‘πøÁ≈ ˛ ‹Ø ≈‹È∆«Â’ «¬’≈¬∆
Á∂ »Í «Úæ⁄ ’øÓ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ «‹È∑ª Á≈ ¿πÁ∂Ù ¡≈͉∂ Ú؇ »Í∆ Ù’Â∆ Á∂ «¬√Â∂Ó≈Ò È≈Ò √’≈ ˘ ’ø‡ØÒ ’È≈
¡Â∂ ¡≈͉∆¡ª √Ë≈‰ È∆Â∆¡ª Á≈ √ø⁄≈ÒÈ ’È≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ
«◊Ò¥≈¬∆√‡ Á∂ ¡Èπ√≈, ““≈‹È∆«Â’ ÁÒ Á∆ ÍÃ∆Ì≈Ù≈ ¿πÈ∑ª È≈◊«’ª Á∂ √ø◊«·Â √Ó»‘ Á∂ »Í «Úæ⁄ ’∆Â∆ ‹≈
√’Á∆ ˛ ‹Ø ≈‹È∆«Â’ »Í È≈Ò «¬’ «Ú⁄≈ Á∂ ‘؉ ¡Â∂ ‹Ø ≈‹È∆«Â’ «¬’≈¬∆ Á∂ »Í «Úæ⁄ √’≈ ”Â∂ ’ø‡ØÒ
’È≈ ⁄≈‘πøÁ∂ ‘؉Ք”
ÍÃØÎÀ√ Ò∆’≈’ Á∂ ÙÏÁª «Úæ⁄, ““≈‹È∆«Â’ ÁÒ ÂØ∫ √≈‚≈ Ì≈Ú È≈◊«’ª Á∂ ¿π√ √ø◊«·Â √Ó»‘ È≈Ò ‘πøÁ≈ ˛ ‹Ø
«¬’ ≈‹È∆«Â’ «¬’≈¬∆ Á∂ »Í «Úæ⁄ ’øÓ ’Á∂ ‘ÈÕ””
«¬È∑ª ÍÃ∆Ì≈Ù≈Úª ÂØ∫ √ÍÙ‡ ˛ «’ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ ÓÀ«’Â≈ ¡Â∂ «√˪ª Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ √ø◊«·Â ≈‹È∆«Â’ √Ó»‘
‘πøÁ∂ ‘È, «‹È∑ª Á≈ ¿πÁ∂Ù √æÂ≈ √øÿÙ «Úæ⁄ Ì≈◊ ÒÀ‰≈ ‘πøÁ≈ ˛Õ

11.9 ≈‹È∆«Â’ ÁÒ Á∂ ˜»∆ Âæ («ÚÙ∂ÙÂ≈Úª)
(Essential Elements (Characteristics) of Political Party)

À
æ
ø
∂
À
Ø
∂
Ã
À
Ó’≈¬∆Ú, «◊Ò¥≈¬∆√‡, ¡‚Ó‚ Ï’ ¡Â ◊‡Ò ¡≈«Á «ÚÁÚ≈Ȫ È ≈‹È∆«Â’ ÁÒ Á∆¡ª ‹ Í∆Ì≈Ù≈Úª «ÁÂ∆¡ª
‘È, ¿πÈ∑ª Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ Á∆¡ª ‘∂· «Ò÷∆¡ª «ÚÙ∂ÙÂ≈Úª ‹ª ˜»∆ Âæ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ∂ ‘È-
A. √ø◊·È- ≈‹È∆«Â’ ÁÒ «Úæ⁄ «¬’ √ø◊·È Á≈ ‘؉≈ Ï‘π ˜»∆ ˛Õ Úæ÷-Úæ÷ «Ú«Ù¡ª ¡Â∂ √Óæ«√¡≈Úª
√ÏøË∆ Ï≈Ï «Ú⁄≈ æ÷‰ Ú≈Ò∂ «Ú¡’Â∆ ‹ÁØ∫ Âæ’ √ø◊«·Â È‘ƒ ‘؉◊∂, ¿π‘ «¬’ ≈‹È∆«Â’ ÁÒ
Á≈ «ÈÓ≈‰ È‘ƒ ’ √’Á∂Õ ≈‹È∆«Â’ ÁÒª Á∆ Ù’Â∆ Ú∆ ¿πÈ∑ª Á∂ √ø◊·È ”Â∂ «ÈÌ ˛Õ √ø◊·È Á∂
¡Ë≈ ”Â∂ ‘∆ ¿π‘ ⁄؉ª «Úæ⁄ «‹æ ÍÃ≈Í ’Á∂ ‘È, √æÂ≈ ÍÃ≈Í ’Á∂ ‘È ¡Â∂ ¡≈͉∆¡ª È∆Â∆¡ª ˘
⁄Ò≈™Á∂ ‘ÈÕ
132 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY