Page 125 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
BØN (iv) d{i/ nfXnkJ/ ftu oki ;zouBk T[s/ gqekP gkfJnk frnk ns/ fJ; d/ ftXkJh, ekoiekoh ns/ fBnkfJe
nzrK dk toDB ehsk frnk. okPNogsh gd Bz{ ;wkgs eo fdZsk frnk. uhB d/ ftXkBwzvb dk Bkw
‘okPNoh eKro;’ ns/ wzsohgfoPd dk Bkw ‘oki gfoPd’ jh poeoko fojk.
(v) shi/ nfXnkJ/ ftu Bkrfoe nfXekoK ns/ coiK dk T[b/y ehsk frnk.
(vi) u"E/ nfXnkJ/ ftu okPNoh Mzvk, okPNo fuzBQ ns/ okiXkBh dk fttoD fdsk frnk.
1982 JhH dk ;zftXkB (The Constitution of 1982) –
) – 1982 JhH dk ;zftXkB uhB dk u"Ek ;zftXkB
) –
) –
1982 JhH dk ;zftXkB (
1982 JhH dk ;zftXkB (
1982 JhH dk ;zftXkB ( ) –
1982 JhH dk ;zftXkB (
;h. fJjh ;zftXkB ni/ th bkr{ j?. okPNoh iB eKro; B/ fJ; ;zftXkB Bz{ 4 d;zpo, 1982 Bz{ ;theko
ehsk. fJ; ;zftXkB d/ fBowkD dk ft;fsqs fpUok fwbdk j?. ngq?b, 1982 ftu fJ;dk w;"dk gqekPs
ehsk frnk. d/P Go ftu fJ; T[s/ ftnkge o{g Bkb ftuko–tNKdok j'fJnk. iB eKro; B/ brGr 100
;zP'XBK T[s/ ftuko ehsk. 30 ;zP'XBk Bz{ ;theko eo fbnk frnk. 6 i{B, 1983 B{z S/thA iBeKro; dk
gfjbk nfXt/PB j'fJnk. fJ; nfXt/PB ftu 1982 JhH d/ ;zftXkB d/ nzsors d/P d/ okPNogsh ns/
T[g–okPNogsh dh u'D j'Jh ns/ fJ; gqeko BtK ;zftXkB g{oBsk bkr{ j' frnk.

Nk;e uhB dk u"Ek ;zftXkB ed'A ;theko ehsk frnk<

cqK; ftu ;zt?XkfBe ftek;
cqK; ftu ;zt?XkfBe ftek;
cqK; ftu ;zt?XkfBe ftek; (Constitutional Development in France)
cqK; ftu ;zt?XkfBe ftek;
cqK; ftu ;zt?XkfBe ftek;
cqK; d/ ;zftXkB dk nfXn?B wjZstg{oB ns/ o'ue j?. fJ;dk ;G s'A gfjbk ekoB fJj j? fe cqK; dh Pk;B–
Pk;so dh nB/e d/DK jB. cqK; Bz{ “okiBhfse gq:'rK’ fejk frnk j?. fJ; d/P ftu ;dk Bt/A ;zftXkB
dh f;qPNh ns/ Bt/A okiBhfse gq:'r j[zd/ oj/ jB. ftrs d' PskpdhnK ftu fJj d/P nB/e okiBhfse
ftukoK ns/ gqshfeqnktK dk ;q's fojk j? fiBQK Bz{ f;oc gqw[Zy :[o'gh okiK B/ jh BjhA pbfe ftPt d/ j'o
okPNoK B/ th rqfjD ehsk j?. ;z;dh Pk;B gqDkbh ns/ gqikszso Bz{ gqukfos eoB ftu fJ;B/ fJe d[GkPhJ/
ns/ gqukoe dk ezw ehsk j?. ;[szsosk, ;wkBsk ns/ Goksoh i' gqikszso d/ T[Zu nkdoP jBl cqK; dh
oki–eqKsh dh jh d/D j?. Pk;B ftnt;Ek dh nB/e ;z;EktK cqK; dh w"fbe d/D jB. cqK; dh Pk;B
ftnt;Ek dk nfXn?B fJ;bJh wjZstg{oB j? fe fJj d/P dh wjkB PeshnK ftu fJe j?.
shi/ rDszso s'A g{ot –
shi/ rDszso s'A g{ot – cqK; dk nkX[fBe okiBhsh ns/ ;zt?XkfBe fJfsjk; 1789 JhH dh wjkB eqKsh
shi/ rDszso s'A g{ot –
shi/ rDszso s'A g{ot –
shi/ rDszso s'A g{ot –
Bkb nkozG j[zdk j?. fJ; eqKsh B/ p'opB tzP d/ fBoze[P ns/ ;t/Skukoh Pk;B dk nzs ehsk ns/ cqK; dh
Pk;B ftnt;Ek ftu n;fEosk fbnk fdZsh. fJ;d/ pknd cqK; ftu ;zt?XkfBe gq:'rK dh Pqzybk fijh pzBQh
rJh. fJe d/ pkd fJe j[D se 14 tko cqK; dh Pk;B ftnt;Ek ftu T[bN–c/o j' u[Zek j?. fJ; T[s/
ckJhBo
ckJhBo
ckJhBo
ckJhBo
ckJhBo B/ fejk j? fe “jo/e ;zftXkB dk fBowkD T[; B{z ekfonKfts eoB d/ bJh BjhA pbfe T[;B{z pdb
d/D d/ bJh ehsk frnk.”
1761 JhH ftu gfjbh fby/ ;zftXkB dk iBw j'fJnk fi; ftu ;whsh okiszso ns/ fBotkfus ;z;d dh
i?e'fpz;
ftnt;Ek ehsh rJh. 1793 JhH ftu i?e'fpz; i?e'fpz;
i?e'fpz; B/ fJ;d/ ;EkB T[s/ gfjbh tko rDszsoh ftnt;Ek dh
i?e'fpz;
;EkgBk ehsh. fJ; ;zftXkB ftu gqsZy fBotkuB, g"qV wskfXeko ns/ 24 w?ApoK dh wzvbkswe
ekoigkfbek dh ftnt;Ek ehsh rJh. fJ;d/ pknd 1795 JhH ftu vkfJo/eNoh (Directory) dk ;zftXkB
pfDnk. fi; ftu ftXkfJek ;gk ns/ 5 ftneshnK dh ekoiekoDh ;whsh dh ftnt;Ek ehsh rJh.
1799 JhH ftu B/g'fbnB p'Bkg'oN B/ fJe Bt/A ;zftxkB dk fBowkB ehsk fi; Bz{ eK;{b/NeK;{b/N (Consulate)
eK;{b/N
eK;{b/N
eK;{b/N
fejk frnk j? fJj ftnt;Ek th nbgekbhB jh ojh. 1840 JhH ftu B/g'fbnB B/ ;woki dh ;EkgBk
ehsh ns/ nkg ;wokN pD p?fmnk. fJ; gqeko cqK; ftu rDszso dk :[r ysw j' frnk ns/ d[pkok
okiszso nkozG j'fJnk. 1814 JhH ftu tkNob{ d/ ;zrqkw d/ pknd B/g'fbnB d/ ;woki dk nzs j' frnk
ns/ p'pB tzP d[pkok f;zxk;Bo{V j'fJnk. 1830 jh dh eqKsh d/ cb;to{g nkofbnz; tzP d/ nXhB ;zt/
XkfBe okiszs dh ;EkgBk j'Jh. gozs{ 1848 JhH dh eqKsh B/ fJ;dk th nzs eo fdZsk ns/ d{i/ rDszso
(Second Republic) dh ;EkgBk j'Jh. fJ; tko th rDszsoh ftnt;Ek E'Vk fuo jh ojh. 1852 JhH

120 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY