Page 197 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
BØN x~Ndk gqGkt–
x~Ndk gqGkt–nkX[fBe ekb ftu fJe BthA ;zftXkfBe gqftosh fdqPNhr'uo j' ojh j? – oki–gfoPd
x~Ndk gqGkt–
x~Ndk gqGkt–
x~Ndk gqGkt–
okPNoh gfoPd d/ ;wkB nfXeko oyd/ j'J/ th x~N wj~stg{oB j' rJh j? ns/ j[zdh ik ojh j?. fJ;d/ j'bh–
j'bh x~N jz[d/ ;zxh gfoPd d/ w?ApoK B{z u[fDnk ikDk, e[M w?ApoK dk ngqs~y ohsh Bkb fBotkuB ns/ w?ApoK
ftu x~N s'A x~N ;zxh gfoPd d/ w?ApoK Bz{ u[fDnk ikDk, e[M w?ApoK dk ngqs~y ohsh Bkb fBotkuB ns/
w?ApoK dk iB;zfynk d/ nB[gks ftu gqshfBXhst Bk eoBk. d{i/ gk;/, okPNoh gfoPd ;ot ;kXkoD dk
gqshfBXhst eodh j?. cb;to{g, T[;dh gqshPmk fInkdk j? ns/ ;w;s okiBhfse feqnkebkgK d/ e/Ado
;Eb jB fJ;/ ekoD gqfsGkPkbh ns/ nB[Gt ftnesh okPNoh gfoPd dh w?ApofPg Bz{ P/qPmso ;wMd/
bkt/b d/ nB[;ko th oki–gfoPd d/ xNhnk gqGkt dk fJe ekoD j? fe T[; ftu okPNoh gfoPd
bkt/b
bkt/b
jB. bkt/bbkt/b
dh ng/ePk okiBhfse B/sk x~N fwbd/ jB. fco th, fJzBk ;gPN j? fe ;ft; oki–gfoPd fJzrb?Av
dh bkov ;Gk, Gkos dh oki ;Gk, ikgkB ns/ fJNbh dh ;hB/N nkfd d{i/ ;dBK s'A pj[s fInkdk PeshPkbh
j?. fJ;d/ nbktk, fi; soQK fe w[Bow[Bo' B/ fejk j?, “ftPt d/ fInkdkso d{i/ ;dBK d/ ;wkB oki–gfoPd
w[Bo
w[Bo
w[Bo
B/ gqshfeqnktkdh j'Ad dh gqf;~Xh gqkgs BjhA ehsh j?. ;ft; oki–gfoPd B{z e'Jh th ftnesh gqshfeqnktkd
dk rV ns/ gqrsh Bz{ pkX Be BjhA efjzdk j?.”
;zxh ;Gk dhnK PeshnKL
;zxh ;Gk dhnK PeshnKL
;zxh ;Gk dhnK PeshnKL gqshpzX–fpqfNP ;z;d dh soQK ;ft; ;zxh ;Gk ftu okPN dh ;otT[Zu Pesh
;zxh ;Gk dhnK PeshnKL
;zxh ;Gk dhnK PeshnKL
fBfjs j?. okPNo ftu fJBQK dh ;fEsh ;ot'gfo j?. f;oc nzso fJj j? fe fJ; go e[M ;zt?XkfBe gqshpzX
j? fe fiBQK dk T[b/y ;zftxk d/ nB[S/d 71 ns/ 84 ftu fwbdk j?. nB[S/d 71 d/ nB[;ko, iBsk ns/ e?ANBK
d/ nfXekoK T[s/ fpBk gqfse{b gqGkt gkJ/ ;ft; ;zxh ;Gk ;ft; oki wzvb dh ;otT[Zu Pesh dk gq:'r
eo ;edh j?. nB[S/d 84 d/ nB[;ko, okPNoh gfoPd T[j ;ko/ ekoi eo ;edh j? i' oki d/ nfXeko y/
so ftu j? ns/ i' j'o fe;/ ;zxh gqkfXekoh Bz{ BjhA ;"Ag/ rJ? jB. fJ; nB[S/dK Bkb ;zxh ;Gk dh PeshnK
T[s/ j/m fby/ fszB gqshpzX ;gPN j[zd/ jB–
(i) ;ft; iBsk d/ nfXeko
(ii) ;ft; e?ANBK d/ nfXeko
(iii) ;zftXkB d[nkok j'o ;zxh gdkfXekohnK Bz{ ;"Ag/ rJ/ nfXeko.
;zftXkB d/ nB[S/d 85 ftu ;zxh ;Gk dh PeshnK dk ft;fsqs T[b/y fwbdk j? fiBQK dk nfXn?B n~r/ fby/
f;ob/yK d/ nzsors ehsk ik ;edk j?–
) ftXkJh nfXeko–
) ftXkJh nfXeko–
) ftXkJh nfXeko–;zxh ;Gk w{b s"o s/ fJe ftXkJh ;Gk (Legislative body) j?. fJ;dk w[~y ezw
( ( ( ( (i) ftXkJh nfXeko–) ftXkJh nfXeko–
ftXh fBowkD eoBk j?. ;zxh ;{uh d/ nzsors ;ko/ ftfPnK T[s/ ekBz{B pDkT[D dk nfXeko j?. fJj ;zxh
gqkfXekohnK d/ ;zrmB ns/ fBotkuB ;zpzXh ftXhnK pDkT[Adh j?. ;zxh nfXekohnK dh sBykj ns/ G~s/
B{z fBoXkfos eodh j?. ;zxh Pk;B d/ nzsors fJj ;EkJh gdK dk fBowkD eodh ns/ T[BQK dh sBykj
fBoXkfos eodh j?. ;zftXkB d/ ;zP'XB ekoi ftu ;zxh ;Gk dk gqw[~y j~E ofjzdk j?.
) gqPk;eh nfXeko–
) gqPk;eh nfXeko–
) gqPk;eh nfXeko–
( ( ( ( (ii) gqPk;eh nfXeko–) gqPk;eh nfXeko–;zxh ;Gk Bz{ e[M wj~stg{oB ekoigkfbek PeshnK th gqkgs jB – (e)
fBotkuB–;zpzXh nfXeko ftP/P o{g Bkb T[b/yBh j?. ;zxh ;Gk d't/A ;dK d/ ;z:[es nfXt/PB ftu gfoPd
d/ w?ApoK, T[BQK d/ gqXkB ns/ T[g–gqXkB, ;zxh fBnKXheoD d/ i~i, ;zxh phwk fBekJ/ d/ w?ApoK, ;otT[Zu
;?Bkgsh, ftP/P iB–nfG:'iBk (Extraordinary Public Prosecutor), uK;bo nkfd dk fBotkuB eodh
j?. ;zxh ftXh d[nkok fJ;dk j'o fe;/ th gqkfXekohnK dh u'D eoB ns/ fe;/ u'D dh ;wg[PNh eoB dk
nfXeko fd~sk ik ;edk j?.
(y) ftd/Ph ;zpzXK T[s/ ;zxh ;Gk g{oD fBnzsoD j?. fJj okPNo dh pkjoh jwfbnK s'A ofynk eodh, T[;dh
;[szsosk ns/ sN;Esk dh ofynk dh ftnt;Ek eodh, :[~X dh x'PDk, go;go ns/ ftd/PK Bkb ehsh
rJh ;zXhnK B{z nkfrnk gqdkB eodh j?.
(r) e?ANBK dh Pk;B ftnt;Ek T[s/ th ;zxh ;Gk dk fBnzsoD ofjzdk j?. fJj e?ANBK d/ y/soK ns/ T[BQK d/
;zftXkB Bz{ nzdo{Bh nPKsh ns/ pkjoh jwb/ s'A ofynk dh rkozNh fdzdh j?. id e'Jh e?ANB ;zxh ftXhnK
Bz{ feqnkftzs eoB ns/ ;zxh T[ZsodkfJst d/ fBotfjB ftu o'e gkT[Adk j? id ;zxh ;Gk jh fJj fBPu/
eodh j? fe ngokXh e?ANB d/ fto[~X eh ekotkjh ehsh ikJ/. fJj e?ANBK ns/ ftd/Ph okPNoK ns/ ftfGzB
e?ANBK d/ ftZu j'JhnK ;zXhnK Bz{ ;thfeqsh gqdkB eodh j?.

192 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY