Page 199 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
BØN ftnt;Ekge–
ftnt;Ekge–
ftnt;Ekge–
ftnt;Ekge–;zxh ;Gk d/ fe;/ th ;dB ftu e'Jh th ftX/ne gq/fPs ehsk ik ;edk j?. f;oc ;zxh
ftnt;Ekge–
gfoPd ‘io{oh’ (urgent) x'fPs ftfPnK Bz{ ;Gk dh s[ozs ;thfeqsh dh io{os BjhA g?Adh. ;dBK ftu ftX/
ne uko gqeko Bkb g/qfPs ehsk ik ;edk j? – (1) ;zxh gfoPd d[nkok, (2) ;zxh ;Gk d/ fe;/ th ;dB
d[nkok (3) e?ANBK d[nkok ns/ (4) ;zxh ;Gk d/ fe;/ th ;dB d/ fe;/ th w?Apo d[nkok. gozs{, ftntjkos
ftX/neK Bz{ fsnko eoB ns/ T[BQK Bz{ gq/fos eoB dk ekoi j'bh–j'bh gfoPd ftu e/Afdqs j' frnk j?. ft~shJ/
ftX/ne ;zxh gfoPd d[nkok jh d[pkok ;Ekgs j' ;edk j?, fe;/ w?Apo d[nkok BjhA. ftX/ne gq/fPs j'D
s/ T[;d/ f;XKsK T[s/ ftuko ehsk iKdk j? i/eo ;dB T[; Bkb ;fjws j? sK T[;B{z fJe ;whsh Bz{ ftuko
bJh ;"Ag fdZsk iKdk j?. ftuko eoB d/ T[gozs ;whsh nkgDh fog'oN ;dB Bz{ gq;s[s eodh j?. ;dB
ftu ftX/ne d/ T[go ‘ftuko d/ bJh’ gq;skt ofynk iKdk j?. T[gozs T[;d/ jo/e nB[S/d T[s/ ft;fsqs
tkd–fttkd j[zdk j?. nzs ftu, ;zg{oB ftX/ne T[s/ iBws–;zrqfj ehsk iKdk j?. ftX/ne dh ;thfeqsh
d/ pknd T[; Bz{ d{i/ ;dB ftu G/i fd~sk iKdk j?. T[; ;dB ftu th T[jh gqfeqnk d[jokJh iKdh j?. d{ik
;dB T[; Bz{ fiT[A dk fsT[A ;theko eo ;edk j?. i/ ;dB e[M ;zP'XB eo/ sK gfjb/ T[j d[pkok ftuko
d/ ftX/ne Bz{ tkg; eo fdZsk iKdk j?. i/ d't/A ;dBK ftu fJ; gqeko ;wM"sk Bk j' ;e/ sK T[; Bz{
d't/A ;dBK d[nkok rfms o~d eo fd~sk iKdk j?. d't/A ;dBK d[nkok gkfos j'D d/ pknd ftX/ne T[s/ uK;bo
s/ okPNogsh dk j;skyo fbnk iKdk j? fi; Bz{ T[BQK Bz{ fJBeko eoB dk nfXeko iK fBP/XkfXeko (veto)
gqkgs BjhA jB. fJ; s'A pknd ftX/ne ekB{zB pD iKd j?.

8H2
cqK;–oPhnk ;z;d ns/ uhB dh okPNoh iB eKro;
8H2 cqK;–oPhnk ;z;d ns/ uhB dh okPNoh iB eKro;
cqK;–oPhnk ;z;d ns/ uhB dh okPNoh iB eKro;
cqK;–oPhnk ;z;d ns/ uhB dh okPNoh iB eKro;
8H2
8H2
8H2 cqK;–oPhnk ;z;d ns/ uhB dh okPNoh iB eKro; (French-
Russion Parliament and National People's Congress of China)
cqK; dh ;z;d
cqK; dh ;z;d
cqK; dh ;z;d
cqK; dh ;z;d (Parliament of France)
cqK; dh ;z;d
ftntjko d/ g~Xo s/ cqK; ftu b'eszso dh ;EkgBk ftu eJh T[sko–uVkn nkJ/. eJh tko T[E/ b'eszso
Bz{ u[D'sh fd~sh rJh, T[; T[s/ gqjko ehs/ rJ/, ns/ T[;dk dwB th eo fdZsk frnk. gozs{ 1958 ftu T[E/
gzue rDoki (Fifth Republic) dh ;EkgBk d/ pknd b'eszso g{oh soQK ;Ekgs j' u[~ek j?. fi~E/ fgSb/
;tk d' ;" ;kbK ftu ;z:[es oki nwohek ftu fJe jh ;zftXkB gqubs fojk j?, ns/ T[; ftu e/tb S~ph
;zP'XB ehs/ rJ/ jB. T[E/ fJ;/ ;w/A ftu cqK; ftu fszB tko okiszso (Monarchy) ;Ekgs j'fJnk j?,
ns/ s/oK tko fbys ;zftXkB bkr{ ehs/ rJ/ jB.
cqK; dk gzuw rDoki d{i/ ftPt :[~X (1939–45) d/ gqf;ZX ;?Bk BkfJe iBob ukob; fd rkb
(1890^1970) dh nrtkJh ftu ;Ekgs ehsk frnk ;h. iBob fd rkb 1953 ftu ;kotifBe ihtB
s'A ;zfBnk b? u[e/ jB, gozs{ 1958 ftu T[BQK Bz{ tkg; p[bkfJnk frnk. 1958 ftu jh okpNoh gfofgqSk
(National referendum) d/ pknd gzuw rDoki dh BhAt oy rJh ns/ BtK ;zftXkB bkr{ ehsk frnk.
iBob fd rkb 1959 s'A 1969 se cqK; d/ okPNogsh oj/. ;wekbhB cqK;h;h ;oeko dh ;z;EktK ns/
BshnK Bz{ fJe fBPfsu o{g ftu YkbD ftu fd rkb dh G{fwek ;G s'A gqGktPkbh ojh.

ftXkB wzvb ouBk ns/ ezw
ftXkB wzvb ouBk ns/ ezw
ftXkB wzvb ouBk ns/ ezw L
ftXkB wzvb ouBk ns/ ezw (The Legislature L Composition and Functions)L LL L cqK; d/ gzuw
ftXkB wzvb ouBk ns/ ezw
fJeksws Pk;B gqDkbh
fJeksws Pk;B gqDkbh
rDoki d/ ;zftxkB (1958) d/ nzsors fJeksws Pk;B gqDkbhfJeksws Pk;B gqDkbh (Unitary Form of Government)
fJeksws Pk;B gqDkbh
ngDkJh rJh j?. ;' T[E/ fJj jh okPNoh ;oeko dh ftnt;ek ehsh rJh j?. fJ;d/ nbktk T[E/ dh iBsk
22 y/soh gfoPdK (Regional Councils) 96 wjkBro ftGkrh gfoPdK (Metropoliton Department
Councils) ns/ 36,673 Bro gkfbek gfoPdK (Municipal Councils) iK efwT{B (Communes) dh
u'D th eodh j?. y/soh gfoPdK nkofEe fB:'iB (Economic Planning) ftu ;oeko Bz{ ;bkj fdzdhnK
jB, ns/ j/mbh gfoPdK nktk;, gfotfjB, y/vK, ;e{bK, ;K;feqse ns/ efbnkDekoh ekoiK ns/ ekBz{B
d/ gqtosD (Law Enforcement) nkfd s/ ;o'eko oydhnK jB. fco, fJj ;kohnK gfoPdK T[E/ dh
;hB/N
;hB/N
;hB/N
;hB/N
;hB/N (Senate) dh u'D ftu fjZ;k b?AdhnK jB.
d'–;dBhJ/ ;z;d
d'–;dBhJ/ ;z;d
gzuw rDoki d/ ;zftXkB (1958) d/ nzsors d'–;dBhJ/ ;z;dd'–;dBhJ/ ;z;d (Two Chamber Parliament) ns/
d'–;dBhJ/ ;z;d
cqK;h;h
d[joh ekoi gkfbek’ (Dual Excutive) dh ftnt;Ek ehsh rJh j?. fJj ftnt;Ek cqK;h;hcqK;h;h
‘d[joh ekoi gkfbekd[joh ekoi gkfbek cqK;h;h
d[joh ekoi gkfbek
cqK;h;h
d[joh ekoi gkfbek
194 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY