Page 279 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
BØN d/Dk ukjhdk j?. gqzs{ gqshfBXhnK T[Zs/ fJ; gqeko dh fe;/ soK dh wo:kdk brkUDk ngqiksKsfoe brdk
j?. gqzs{ e[M ;kXkoD wo:kdktK brkJhnK ik ;edhnK jB^ T[wo, Bkrfoesk,ngokX,wkBf;e ;fEsh
nkfd.
ftfGzB d/PK d/ gqshfBXhnK d/ bJh fBoXkfos :'rsktK Bz{ fXnkB ft~u o~yd/ j'J/ UBK bJh fBwBfbfys
:'rsktK Io{oh ;wMhnK iKdhnK jB^
) Bkrfoesk
) Bkrfoesk
) Bkrfoesk
L
( ( ( ( (i) Bkrfoesk (Citizenship)L LL L nkw s"o s/ d/P dk Bkrfoe jh gqshfBXh j' ;edk j? . BkrfoeK dk
) Bkrfoesk
gqshfBXh gd bJh T[whdtko d/ o{g ft~u yV/ j'Dk UBk dk fJ~e gqw[~y okiBhfse nkXko j?. jo Bkrfoe
Bz{ fJj nfXeko gqkgs ofjDk ukjhdk j?. ukj/ Uj iBwiks (by birth) iK gzihfeqs (by registration)
iK nrhfeqs (by naturalization) Bkrfoe j't/. ftd/Ph Bkrfoe Bz{ fJj nfXeko gqkgs BjhA j? feUAfe
fJj ;zGt j? fe Uj gd dk d[oT[g:'r fBih ;tkoE iK nkgDh wks^G{wh d/ ;tkoE bJh eo ;ed/ jB.
gqzs{ d/P d/ BkrfoeK s'A nfijh T[whd BjhA ehsh ik ;edh. fJ; s'A fJbktk d/P d/ Bkrfoe jh d/P^fjs
dh r~b fInkdk uzrh soK ;'u ;ed/ jB ns/ d/P dhnK ;w~f;nktK ns/ gfo;fEshnK Bkb GbhGKsh ntrs
ofjD d/ ekoD fInkdk uzr/ ekBz{BK dk fBowkD eo ;ed/ jB.
) T[wo
) T[wo
) T[wo
( ( ( ( (ii) T[wo ) T[wo (Age)LL LL L fInkdkso ;zftXkB ft~u gqshfBXhnK dh T[wo dk T[b/y fwbdk j?. Gkosh ;zftXkB
ft~u b'e;Gk d/ w?ApoK bJh fBT{Bsw T[wo 25 ;kb ns/ oki ;Gk d/ w?ApoK bJh 30 ;kb fBPfus ehsh
rJh j?. nwohek ft~u th gqEw ns/ d{;o/ ;dBK d/ w?ApoK bJh th T[go'es fBT{Bsw T[wo fBPfus j?.
Gkos ;oeko nfXfB:w 1935 d/ d[nkok sK T[Zu ;dBK dh fBT{Bsw T[wo 5 ;kb fBPfus ehsh rJh
;h.E'V/ ft~u ftt;Ekfgek ;Gk d/ w?ApoK bJh nkw s"o s/ fBT{Bsw T[wo fBoXkfos eo fd~sh iKdh j?.
T[wo dh fBT{Bsw ;hwk Bz{ nkw s"o s/ T[Zu o~fynk iKdk j?. ekoD fJj j? fe ftXh fBowkD bJh nB[Gth
ns/ gfog~e ftneshnK dh Io{os. d{i/ ;dBK d/ w?ApoK dh fBT{Bsw T[wo nkw s"o s/ nfXe T[Zu o~yh
iKdh j? feUAfe T[Zu ;dB dk ezw ekoi ftXhnK T[Zs/ nfXe rzGhoskg{ote ftuko eoBk ns/ UBK Bz{
fBwB;dB d/ T[s/fis ns/ yfDe nkt/PK s'A pukUDk j?.
( ( ( ( (iii) nktk; ) nktk; (Residence)L L L L L eJh d/PK ft~u gqshfBXhnK bJh nktk; dh :'rsk fd~sh rJh j?. nwoheh
) nktk;
) nktk;
) nktk;
gqshfBXh ;Gk d/ w?ApoK bJh fJj Io{oh j? fe Uj fi; oki s'A fBotkfus j[zdk j't/, T[; oki dk fBtk;h
j't/. gqzs{ y/soh fB:w (locality rule) d/ ftek; d/ ekoD T[whdtko Bz{ T[;/ fBotkuB y/so dk fBtk;h
j'Dk ukjhdk j?. fJ; d/ ftgohs Gkos ft~u nktk; Bz{ Io{oh BjhA pDkfJnk frnk. f;oc fJ~e y/so dk
fBtk;h d{i/ y/so s'A jh BjhA pbfe fJ~e oki dk fBtk;h d{i/ oki s'A th yVk j' ;edk j?. fco th, ;kXkoD
s"o s/, n;EkfBe ftnesh th fe;/ y/so s'A gqshfBXh db bJh T[whdtko d/ o{g ft~u yVk j' ;edk j?.
) ;zgsh
) ;zgsh
) ;zgsh
( ( ( ( (iv) ;zgsh ) ;zgsh (Property): eJh d/PK ft~u ;zgsh Bz{ gqshfBXh dh :'rsk wzfBnk iKdk j?. fi; ftnesh e'b
fBih ;zgsh j[zdh j?, T[; Bz{ ekBz{B fBowkD bJh gfonkgs ;wK fwbdk j?. Bkb/ jh, u[Bkt ft~u x[zwD^fcoD
ns/ nkgD/ nkgD/ ftuko Bz{ gqekfPs eoD bJh T[; e'b gfonkgs ;kXB ofjzdk j?. fJ; s'A fJbktk ;zgsh dh
o~fynk bJh Uj oki dk Grs j[zdk j?. fpBK fwjBskB/ d/ jh iBsk dh ;/tk eodk j?. gqzs{ ;zgsh dh :'rsk dk
j"bh j"bh b'g j' fojk j?. gqrshPhb gqiksKsfoe d/PK ft~u fJj brGr ysw j' frnk j?.
nkX[fBe ekb ft~u okiBhfse ;wsk d/ f;XKs Bz{ ngDkfJnk frnk j?. fJ; bJh nwho ns/ rohp ;G
Bz{ ;wkB okiBhfse nfXeko gqkgs jB.
gd
gd
gd
(v) gdgd (Office): pj[s ;ko/ okiK ft~u fJj pzXB brk fd~sk frnk j? fe e[M ftP/P gdK T[Zs/ nk;kBh
Bkb ftt;Ekfgek d/ w?Apo BjhA j' ;ed/.T[dkjoD bJh, Gkos ft~u e'Jh th ftnesh, i' ;oekoh iK fe;/
bkG d/ gd s/ j't/, ftXkBwzvb dk w?Apo BjhA j' ;edk. ;z:[es oki nwohek ft~u sK ekoigkfbek dk w?Apo
noEks wzsohrD eKro; d/ w?Apo BjhA j' ;ed/ jB.fJ; pzXB dk fJ~e ekoD j? fe ekoigkfbek d/ w?Apo
ftt;Ekfgek d/ w?Apo j' ikD sK Uj fBih ;tkoE bJh ekBz{B dk fBowkD eoDr/.

gkrbgB iK dhtkbhnk
gkrbgB iK dhtkbhnk
(vi) gkrbgB iK dhtkbhnk gkrbgB iK dhtkbhnk (Mentally unfit or Insolent): Gkosh ;zftXkB fJj gqshpzX brkUAdk
gkrbgB iK dhtkbhnk
j? fe e'Jh th ftnesh i' fBnkb/ d[nkok gkrb iK dhtkbhnk eoko d/ fd~sk frnk j't/, Uj ;z;d iK ftXkB
wzvb dk w?Apo BjhA pD ;edk.

274 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY