Page 285 - DSOC101_FUNDAMENTALS_OF_SOCIOLOGY_PUNJABI

√Ó≈‹Ù≈√Â Á∂ Óπæ÷ ÂæÂ

È؇ C. ¿πÁÔØ◊∆’È ¡Â∂ È◊∆’È Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ ’¬∆ ÈÚ∂∫ ’≈÷≈«È¡ª ¡Â∂ «ÓæÒª Á∆ √Ê≈ÍÈ≈ ‘ج∆ ¡Â∂ ÈÚ∂∫-
ÈÚ∂∫ È◊ª Á≈ «Ú’≈√ ‘Ø«¬¡≈Õ «Ú¡’Â∆ ؘ∆-؇∆ ’Ó≈¿π‰ Ò¬∆ ¡≈͉∆ ‹ÈÓ √Ê≈È ˘ ¤æ‚ ’∂ «¬È∑ª ¿πÁÔØ◊ª
¡Â∂ È◊ª ÚæÒ Ó»ø‘ ’∆Â≈ ¡Â∂ ¿πµÊ∂ ¡È∂’ª ËÓª È≈Ò √Ïø«Ë ÒØ’ª Á≈ Ó∂Ò ‘Ø«¬¡≈Õ «¬È∑ª «Úæ⁄ «Ú⁄≈ª Á≈
¡Á≈È-ÍÃÁ≈È ‘Ø«¬¡≈, «¬’-Á»√∂ Á«Ó¡≈È Á»∆ ÿæ‡ ‘ج∆ ¡Â∂ Ë≈«Ó’ ’æ‡ÛÂ≈ Á∆ ʪ √«‘‰Ù∆ÒÂ≈ È∂ ÒÀ ’∂
ËÓ ˘ «¬’ ÈÚª »Í ÍÃÁ≈È ’∆Â≈ ˛Õ
D. ≈‹ Á∂ ¿πÁÌÚ Á∂ È≈Ò ‘∆ «¬√ Á∂ ÷∂Â «Úæ⁄ Ú∆ √Ø⁄ ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ‘Ø«¬¡≈Õ «¬æÊØ∫ Âæ’ «’ ’ج∆ Ú∆ ÷∂Â «¬√
Á∂ ÍÃÌ≈Ú ÂØ∫ ¡¤»Â≈ È‘ƒ «‘≈Õ ≈‹ È∂ Ë≈«Ó’ √ø√Ê≈Úª Á∂ Ú∆ ’øÓª ˘ ¡Í‰≈ «Ò¡≈ ˛Õ √’≈∆ ’≈˘Èª ¡Â∂
Á÷Ò¡øÁ≈˜∆ È∂ Ë≈«Ó’ «Èø’πÙÂ≈ ˘ Ìø◊ ’∆Â≈ ˛ ¡Â∂ ’¬∆ Ë≈«Ó’ ¡øË-«ÚÙÚ≈√ª ¡Â∂ πÛ∆¡ª Â∂ ’π∆Â∆¡ª
”Â∂ ÍÃÙÈ «⁄øÈ∑ Ò◊≈«¬¡≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ¡æ‹ √Ó≈‹ «Úæ⁄ Á∂ÚÁ≈√∆ ÍÃÊ≈, √Â∆ ÍÃÊ≈È ¡Â∂ È-ÏÒ∆ Ú◊∆¡ª
’π∆Â∆¡ª Á≈ ÷≈ÂÓ≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ

’∆ Âπ√ƒ ‹≈‰Á∂ ‘Ø ËÓ ÙÏÁ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ √ø√«¥Â Ì≈Ù≈ Á∂ “ËÔ ÙÏÁ ÂØ∫ ‘ج∆ ˛Õ «¬√ Á≈ ¡Ê
˛ “Ë≈È ’È≈Õ”

G.G Ë≈«Ó’ ¡Â∂ ÒΩ«’’ (Religious and Secular)

Ë≈«Ó’ ¡Â∂ ÒΩ«’’ ÁØÚª Á≈ ‘∆ ÍÃÌ≈Ú Ì≈Â∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄ Á∂÷‰ ˘ «ÓÒÁ≈ ˛, «’√∂ √Ó∂∫ Ì≈Â∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄
ËÓ Á≈ «¬øÈ≈ ÚË∂∂ ÍÃÌ≈Ú √∆ «’ ‹∆ÚÈ Á∆¡ª √≈∆¡ª «’«¡≈Úª Á≈ √øÍ≈ÁÈ Óπæ÷ ÂΩ ”Â∂ Ë≈«Ó’ √ø√’≈,
Í»‹≈-Í≈·, Ôæ◊, ÓøÂ ¿π⁄≈È ‹ª ¡ÈπÙ·≈È ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘∆ ‘πøÁ≈ √∆Õ ⁄≈‘∂ ‹∆ÚÈ ÍæÊ Á∂ √ø√’≈ ‘؉, ⁄≈‘∂ Ó’≈È
ωÚ≈¿π‰≈ ‘ØÚ∂, ’ج∆ Í«Ú≈«’ √ø√Ê≈È ¡≈øÌ ’È≈ ‘ØÚ∂, ’ج∆ ’≈÷≈È≈ √Ê≈«Í ’È≈ ‘ØÚ∂, ‘∂’ Á∂ Ï≈¡Á
Ë≈«Ó’ ¡ÈπÙ·≈È ˜»∆ √ÈÕ ‹ÈÓ, «Ú¡≈‘, ÓΩ ¡≈«Á Á∂ ÓΩ’∂ ”Â∂ ª Ë≈«Ó’ «’«¡≈ √øÍ≈«Á ’∆Â∆ ‘∆ ‹ªÁ∆
√∆Õ ËÓ «ÈÍæ÷Â≈ Á≈ ’∆ ¡Ê √Ófi ÒÀ‰≈ Ú∆ «¬æÊ∂ ˜»∆ ˛Õ
ÚÂÓ≈È √Ó∂∫ «Úæ⁄ Ì≈Â∆ √Ó≈‹ Á∂ ¡≈Ëπ«È’ ¡Ë≈ Á∂ »Í «Úæ⁄ ËÓ «ÈÍæ÷Â≈ Á≈ Ó‘æÂÚ ÚæËÁ≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ
Ì≈ ¡È∂’ª ËÓª Á≈ È≈ ’∂ÚÒ ¿πÁ◊Ó √Ê≈È ÏÒ«’ √ø◊Ó √Ê≈È Ú∆ «‘≈ ˛Õ Ì≈Â∆ √Ó≈‹ «¬’ ËÓ ÍÃ≈‰
√Ó≈‹ ˛Õ «¬æÊ∂ «‘øÁ» ËÓ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ «¬√Ò≈Ó, «¬√≈¬∆, ‹ÀÈ, ÏΩË ¡Â∂ Î≈√∆ ËÓ Á∂ ¡ÈπÔ≈¬∆¡ª Á∆ √ø«÷¡≈ Ú∆
’≈Î∆ ˛Õ «¬æÊ∂ √≈∂ Á∂Ù Ú≈√∆¡ª Á∂ ‹∆ÚÈ «Úæ⁄ ËÓ Á∆ ÍÃË≈ÈÂ≈ Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛, «’™«’ «¬æÊ∂ ËÓ Á∂ Úæ÷-Úæ÷
Íæ÷ª ˘ ÍÃÌ≈«Ú ’Á≈ ˛, «‹√ Á∂Ù «Úæ⁄ ¡È∂’ª ËÓª Á∂ ÒØ’ «¬’æ·∂ «‘øÁ∂ ‘؉, ¿πµÊ∂ √Ó≈‹ ˘ √ø◊«·Â æ÷‰
Á∆ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò Ë≈«Ó’ √«‘‰Ù∆ÒÂ≈ Á≈ ‘؉≈ Ï‘π ˜»∆ ˛Õ Ì≈Â∆ √Ó≈‹ «Úæ⁄ «¬‘ «ÚÙ∂ÙÂ≈ Óπæ÷ ÂΩ ”Â∂
Í≈¬∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ ¡≈«Á’≈Ò ÂØ∫ ‘∆ Ì≈ Ú≈√∆ Ë≈«Ó’ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò √«‘‰Ù∆Ò ‘∂ ‘È, ‘Ø ËÓª ÍÃÂ∆ ¡≈Á Á≈
Ì≈Ú æ÷Á∂ ‘∂ ‘ÈÕ «¬æÊ∂ ËÓ Á∂ ¡Ë∆È ’ÂÚ Í≈Ò‰ ”Â∂ ’≈Î∆ ˜Ø «ÁæÂ≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ ÒØ’ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈, ¡≈ÙÓ
¡Â∂ ‹≈Â∆ È≈Ò √Ïø«Ë ËÓ Á≈ Í≈Ò‰ ’Á∂ ‘∂ ‘È, ’ÂÚª ˘ «ÈÌ≈™Á∂ ‘∂ ‘ÈÕ «¬√ Á∂Ù «Úæ⁄ Ë≈«Ó’
√«‘‰Ù∆ÒÂ≈ È∂ ËÓ Á∂ «ÁzÙ‡∆’؉ ˘ «Ú¡≈Í’ ω≈¿π‰ ¡Â∂ ËÓ «ÈÍæ÷Â≈ Á∂ ÓπæÒª ˘ «ÚÙ∂Ù Ó‘æÂÚ Á∂‰
«Úæ⁄ ’≈Î∆ ÔØ◊Á≈È «ÁæÂ≈ ˛Õ
¡æ‹ ÂØ∫ ’∆Ï BC@@ √≈Ò Í«‘Òª √Ó≈‡ ¡ÙØ’ È∂ ÿØÙ‰≈ ’∆Â∆ √∆ «’ ≈‹ «’√∂ Ú∆ ËÓ ‹ª √ßÍzÁ≈«¬ ˘ È‘∆∫
√Â≈¬∂◊≈, ≈‹ Á∆ «ÁzÙ‡∆ È≈Ò √≈∂ Ï≈Ï ‘È, ’ج∆ «’√∂ Ú∆ ËÓ ˘ ÓßÈ √’Á≈ ˛Õ ¡ÙØ’ È∂ «¬æÊ∂ Âæ’ «’‘≈
«’ ÒØ’ª ˘ ‘Ø ËÓª Á∂ ÍzÂ∆ È≈ ’∂ÚÒ √«‘‰Ù∆ÒÂ≈ Á≈ Ì≈Ú æ÷‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛ ÏÒ«’ ¿πÈ∑ª Á≈ ¡≈Á Ú∆ ’È≈
⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ¿π√ È∂ ‘Ø ËÓª Á∂ ◊zßʪ Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ Á∂ Ò¬∆ ÒØ’ª ˘ ¿πÂÙ≈«‘ ’∆Â≈ È≈ ’∂ÚÒ Ì≈Â∆ √æ«Ì¡Â≈
Á∂ ÏÒ«’ √≈∂ ÓÈπæ÷∆ √æ«Ì¡Â≈ Á∂ «¬«Â‘≈√ «Úæ⁄ ¡ÙØ’ Á≈ ËÓ-«ÈÍæ÷ «ÁzÙ‡∆’؉ «¬’ Ôπ◊ªÂ’≈∆ ÿ‡È≈ ˛Õ
«¬√ «ÁzÙ‡∆ ÂØ∫ «¬’ ‘Ø Ó‘æÂÚͱÈ ÿ‡È≈ ¿π√ √Ó∂∫ ÿ‡∆ ‹ÁØ∫ ¬∆√≈ Ó√∆‘ È∂ «’‘≈ «’ √∆‹ Á∆¡ª Ú√±¡ª
√∆‹ ˘ ¡«Í ’ Á∂ÚØ ¡Â∂ ¬∆ÙÚ Á∆¡ª Ú√±¡ª ˘Õ «¬√ ’ÊÈ Á≈ Ì≈Ú «¬‘ ˛ «’ ≈‹ ¡Â∂ ⁄⁄ «¬’
Á±√∂ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘ÈÕ √Ó≈‡ ¡ÙØ’ Á∆ ÿØÙ‰≈ È≈Ò ËÓ «ÈÍæ÷Â≈ Á∂ «¬’ Ó‘æÂÚͱÈ Í«‘Ò± “√«‘‰Ù∆ÒÂ≈”
(Tolerance) Á≈ ¡Ë≈ «Â¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ ¬∆√≈ Ó√∆‘ Á∆ ÿØÙ‰≈ ÂØ∫ «¬’ ‘Ø Í«‘Ò ±˘ “≈‹ ¡Â∂ ËÓ «¬’
Á±√∂ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘؉” Á≈ ¡Ë≈ Ù≈«ÓÒ ‘Ø«¬¡≈Õ

278 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY