Page 271 - DPOL202_COMPARATIVE_POLITICS_AND_GOVERNMENT_PUNJABI

s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
s[bBkswe okiBhsh ns/ ;oeko
gqEkrs ;w{j
gqEkrs ;w{j
gqEkrs ;w{j
BØN (i) gqEkrs ;w{j gqEkrs ;w{j (Customary Groups)L fiBK ;w{jK d/ w?ApoK d/ fttjko ns/ ekoi g~Xsh
ft~u ;wkfie ohsh^fotki w[~y G{fwek ndk eod/ jB, UBK Bz{ pb"Dvb B/ gqEkrs ;w{j fejk
j?. ikshnK ns/ iB^ikshnK d/ nfij/ ;w{j gqEkrs ;w{jK d/ uzr/ T[dkjoD jB.
;z;Ekswe ;w{j
;z;Ekswe ;w{j
(ii) ;z;Ekswe ;w{j ;z;Ekswe ;w{j (Institutional Groups)L e[M ;z;EktK d/ w?ApoK d/ fJ~em/ ofjD Bkb
;z;Ekswe ;w{j
;wkfie ;zpzXK s'A fJbktk UBK ft~u okrkswe ;zpzX th ;Ekfgs j' ikd/ jB. pb"Dvb B/
nfij/ ;w{jK Bz{ ;z;Ekswe fejk j?. ;?fBe efbnkD gfoPdK, eowukoh ;zo~fynD gfoPdK
nkfd fJ;d/ T[dkjoD j' ;ed/ jB.
(y) ;zxkswe iK ;kjuo ;w{j
(y) ;zxkswe iK ;kjuo ;w{j
(y) ;zxkswe iK ;kjuo ;w{j
(y) ;zxkswe iK ;kjuo ;w{j (Associational Groups)L pb"Dvb d/ nB[;ko fJ~e yk; T[d/P dh
(y) ;zxkswe iK ;kjuo ;w{j
gqkgsh bJh ;w{jK Bz{ fJ; tor ft~u o~fynk ik ;edk j?. nfij/ ;w{j fBPfus T[d/P s'A w[es j[zd/
jB, fiBK d[nkok okiBhfse ftt;Ek ft~u ;wki dhnK wzrK dk gqt/P j[zdk j?. fJj ;w{j wzrK d/
Bkb ubd/ jB ns/ T[d:'fre ftek; d/ Bkb fJBK dh ;zfynk ft~u tkXk j[zdk j?. pb"Dvb B/ nfij/
;w{jK Bz{ fco d' T[gtorK ft~u tzfvnk j?.
;zo~fynkswe ;w{j (Protective Groups): nfij/ ;w{jK dk T[d/P ftfPPN j[zd/ j'J/ th
;zo~fynkswe ;w{j
;zo~fynkswe ;w{j
(i) ;zo~fynkswe ;w{j;zo~fynkswe ;w{j
ftnkge ns/ ;kXkoD j[zd/ jB. fJj nkgD/ w?ApoK d/ ;kXkoD fjsK dh o~fynk eod/ jB.
tgkoe ns/ wId{o ;zxK Bz{ fJ; d/ nzsors o~fynk ik ;edk j?.
T[ZEkBkswe ;w{j
T[ZEkBkswe ;w{j
(ii) T[ZEkBkswe ;w{j T[ZEkBkswe ;w{j (Promotional Groups)L id'Z fe;/ yk; fdqPNhe'D d/ gquko d[nkok
T[ZEkBkswe ;w{j
;wki Bz{ ftef;s eoD dk T[d/P o~y e/ ;w{jK dk fBkowkD ehsk iKdk j? sK UBK Bz{
T[ZEkBkswe ;w{j fejk iKdk j?. r"^o~fynk, Bkoh ;[szsosk, fBLP;soheoD nkfd T[d/PK dh
gqkgsh bJh fBofws ;w{jK Bz{ fJ; e'fN ft~u o~fynk ik ;edk j?.
okpoN ;hH p'B dk torheoDL p'B B/ ;kXkoD gqfeqsh ns/ T[d/PK d/ nkXko s/ dpkn^;w{jK Bz{ d'
okpoN ;hH p'B dk torheoD
4H 4H 4H 4H 4H okpoN ;hH p'B dk torheoDokpoN ;hH p'B dk torheoD
okpoN ;hH p'B dk torheoD
torK ft~u tzfvnk j?. fJ~e Bz{ T[;B/ gfo;fEsh^iDe ;w{j ns/ d{i/ Bz{ nfGftq~sh^iDe ;w{j fejk j?. 2
fJBK d'jK gqeko d/ ;w{jK dk ;zy/g ftt/uB fBwBfbfys j?^
(e) gfo;fEsh^iDe ;w{j gfo;fEsh^iDe ;w{j (Situational Groups)L nfij/ dpkn^;w{j w[~y o{g Bkb nkgD/ w?ApoK
(e)
(e) gfo;fEsh^iDe ;w{j gfo;fEsh^iDe ;w{j
(e) gfo;fEsh^iDe ;w{j
(e)
dh o~fynk ns/ ;[Xko Bkb ;zpzfXs j[zd/ jB. fJBK ;w{jK dk T[d/P ;wkfie ns/ nkofEe fdqPNh
Bkb nkgD/ w?ApoK dh ;fEsh Bz{ ;[XkoBk j?.
p'B dk efjDk j? fe fJBK dpkn^;w{jK dk fe;/ yk; ftukoXkok Bkb yk; ;zpzX BjhA j[zdk. fJj
gqfeqsh s'A ftfPPN j[zd/ jB ns/ nkgD/ w?ApoK d/ fjsK d/ tkX/ ns/ o~fynk dk th T[d/P o~yd/ jB.
fJBK dh ekoi^g~Xsh ftXkfBe j[zdh j?.
(y) nfGftq~sh^iDe ;w{j
(y) nfGftq~sh^iDe ;w{j
(y) nfGftq~sh^iDe ;w{j (Attitudinal Groups)L nfij/ ;w{j e[M w{bK d/ gqsh ;kXkoD o{g Bkb
(y) nfGftq~sh^iDe ;w{j
(y) nfGftq~sh^iDe ;w{j
fBPmk o~yd/ jB. fJj PKshg{oD ;[XkoK iK ed/ ed/ eqKshekoh sohfenK Bkb ;wki ft~u ftnkge
gfotosB fbnkUDk ukj[zd/ jB. fJj ;w{j gfo;fEsh^iDe ;w{jK s'A fGzB j[zd/ jB. fJBK dk
ekoieqw ekbpZX j[zdk j?. x~N s'A x~N ;w/A ft~u nkgD/ T[d/P Bz{ gqkgs eoD bJh ;oeko Bz{ wip{o
eoD dh e'fPP eod/ jB. feUAfe fJBK ;w{jK d/ T[d/P nbgekbhB j[zd/ jB, fJ; bJh fJj s/I
rsh dhnK seBheK dk gq:'r eod/ jB.
okpoN ;hH p/B d[nkok ehsk frnk dpkn ;w{jK dk torheoD ;kXkoD j[zd/ j'J/ th dpkn ;w{jK dh gqfeqsh,
;zrmB, T[d/PK ns/ ekoi^ftXh Bz{ ;wMD ft~u ;jkfJe brdk j?.
11H3 dpkn ;w{jK dh G{fwek
11H3 dpkn ;w{jK dh G{fwek
11H3 dpkn ;w{jK dh G{fwek (Role of Pressure Groups)
11H3 dpkn ;w{jK dh G{fwek
11H3 dpkn ;w{jK dh G{fwek
nfijk d/fynk iKdk j? fe dpkn ;w{jK dh e'Jh fJ~e soK dh ekoi^ftXh BjhA j[zdh j?. Uj nB/eK soK dhnK
seBheK dk gq:'r eod/ jB. nkw s"o s/ ;oekoh gqfeqnk dh ;zouBk ns/ gqu~fbs gfo;fEshnK d[nkok dpkn
;w{jK d/ wkfXnw Bkb gq:'r ft~u fbnKdh ikD tkbh gqftXhnK dk fB:wB j[zdk j?. fJ~e jh dpkn ;w{j ftfGzB
gfo;fEshnK ft~u ftfGzB gqeko dhnK seBheK dk gq:'r eo ;edk j?. fJ~E/ fJ~e r~b pj[s fXnkB d/D :'r
j? fe dpkn ;w{j fi; ftXh Bz{ nkgD/ T[d/PK dh gqkgsh ft~u fInkdk ;jkfJe wzBdk j?, T[;/ seBhe dk Uj
gq:'r eodk j?. nkw s"o s/ dpkn ;w{j fiBK seBheK dk gq:'r eod/ jB, Uj fBwBfbfys jB^
1H gqkoEBk (Persuation) 2H ;"d/pkIh (Bargaining) 3H gqs~y ekotkJh (Direct Action)

266 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY