Page 278 - DSOC201_SOCIAL_STRUCTURE_AND_SOCIAL_CHANGE_PUNJABI

;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
;wkfie ;zouBk ns/ ;wkfie gfotosB
BØN gfotjB ns/ :ksk:ks L
gfotjB ns/ :ksk:ks (Transportation and Traffic)L L L L gfotjB ns/ :ksk:ks dh s;tho ;G Gkosh
gfotjB ns/ :ksk:ks
gfotjB ns/ :ksk:ks
gfotjB ns/ :ksk:ks
PfjoK ft~u uzrh BjhA j?. fInkdkso ftnesh p;K ns/ N?Ag' dk fJ;s/wkb eod/ jB ns/ e[M o/b dk gfotjB
ftt;Ek d/ o{g ft~u fJ;s/wkb eod/ jB. ;e{NoK, w'No^;kJhebK, w'g/vK ns/ ekoK dh pdbh j'Jh ;zfynk
:ksk:ks ;w~f;nk Bz{ j'o th nfXe yokp eodh j?. Uj X{zJ/ ns/ P'o Bkb jtk Bz{ gqd{fPs eod/ jB. fd~bh,
w[zpJh, u/BzJh ns/ ebe~sk fij/ wjKBroK ft~u ubdhnK p;K dh ;zfynk ekch BjhA j?. :ksok eoD tkfbnK
Bz{ p;K bJh fJ~e iK d' xzN/ s~e fJzsIko eoBk g?Adk j?. fi; dk noE fJj j[zdk j? fe UBK Bz{ nkgD/ ezw dh
EK s/ gj[zuD bJh ;t/o/ d' xzN/ gfjbK xo s'A fB~ebDk g?Adk j? ns/ Pkw Bz{ th d' xzN/ pknd Uj xo gj[zud/ jB.
fJ; go/PkBh dk w[~y ekoD fJj j? fe :ksohnK dk x~N t/sB UBK Bz{ ;;s/ wekBK tkb/ y/soK ft~u ofjD bJh
wip{o eodk j? fi; d/ cb;o{g UBK Bz{ bzph :ksok eoBh g?Adh j?. fJ; s'A fJbktk feUAfe ;kv/ Bkrfoe iB
gfotjB ftt;Ek bJh nfXe feokJ/ BjhA d/ ;ed/, feokJ/ x~N o~yD/ g?Ad/ jB. fJ; ekoD Pfjo dhnK
p; ;/tktK Bz{ fJzB ;kbkBk B[e;kB T[mkUD/ g?Ad/ jB fe Uj n;b ft~u tX jh BjhA ;edhnK iK Pfjo dhnK
/
Io{osK Bz{ g{ok eoD bJh g{oh ;zfynk ft~u p;K ubk BjhA ;edhnK.
fpibh dh ewh
fpibh dh ewh (Power Shortage)L L L L :ksk:ks Bkb BIdhe s'A i[Vh ;w~f;nk fpibh dh ewh j?. fJ~e
fpibh dh ewh
fpibh dh ewh L
fpibh dh ewh
gk;/ PfjoK ft~u fpibh d/ ;kI'^;kwkB dk pj[s gqubB j' frnk j? ns/ d{i/ gk;/ Bt/A T[d:'rK d/ ;Ekfgs
j'D Bkb ns/ g[okD/ T[d:'rK d/ ft;sko Bkb th fpibh T[Zs/ fBoGosk tX rJh j?. fInkdkso oki nkgDh
Io{os nB[;ko fpibh T[sgkdB eoD dh ;fEsh ft~u BjhA jB fi; d/ cb;o{g UBK Bz{ gV'; d/ okiK T[Zs/
fBoGo ofjDk g?Adk j?. d' okiK ft~u fpibh dh ;gbkJh T[Zs/ MrVk j' ikD Bkb Pfjo ft~u ftneshnK
bJh fpibh dh fGnzeo ;zeN^;fEsh T[sgzB j' iKdh j?.
gqd{PD
gqd{PD (Pollution)L L L L L ;kv/ Pfjo ns/ e;p/ gfonktoD Bz{ w[~y o{g Bkb gqd{fPs eod/ jB. eJh Pfjo
gqd{PD
gqd{PD
gqd{PD
nkgD/ g{o/ rzd/ gkDh ns/ T[d:'fre e{V/ dk 40# s'A 60# s~e n;z;kfXXs o{g ft~u (untreated) nkgD/
BIdhe dhnK BdhnK ft~u pjk fdzd/ jB. S'N/ s'A S'Nk e;pk nkgD/ e{V/ ns/ wb Bz{ nkgDhnK y[~bhnK BkbhnK
d/ iohJ/ fBeNsw Bfjo ft~u pjk fdzdk j?. Pfjoh T[d:'r tksktoD Bz{ nkgDhnK fuwBhnK s'A fB~ebd/
j'J/ X{zJ/ ns/ ijohbh r?;K Bkb gqd{fPs eod/ jB.
Pfjoh ;w~f;nktK d/ ekoD
Pfjoh ;w~f;nktK d/ ekoD (Causes of Urban Problems)LL LL L w?ep/ ns/ nkoEo P'PNe, fiBK B/
Pfjoh ;w~f;nktK d/ ekoD
Pfjoh ;w~f;nktK d/ ekoD
Pfjoh ;w~f;nktK d/ ekoD
nwohek ft~u Pfjoh ;w~f;nktK Bz{ uko ekoeK Bkb i'fVnk j?, dk nB[;oD eod/ j'J/ n;hA Gkos ft~u Pfjoh
ihtB dhnK ;w~f;nktK d/ gzi fBwBKfes ekoDK dh gfjukD eo ;ed/ jKL (i) Pfjo ft~u ns/ Pfjo s'A
pkjo gqt;B (migration), (ii) T[d:'fre ftek;, (iii) ;oeko dh T[dk;hBsk, (iv) d'Pg{oD Bro
:'iBktK ns/ (v) fBfjs ;tkoE dhnK PeshnK.
gqt;B
gqt;B (Migration)L L L L L ftnesh BroK t~b gbkfJB fJ; bJh eod/ jB feUAfe T[ZE/ o[Irko d/ fInkdk
gqt;B
gqt;B
gqt;B
uzr/ w"e/ j[zd/ jB. Gkos ft~u gqt;B d/ uko ;o{g jBL fgzv s'A fgzv, fgzv s'A Bro, Bro s'A Bro ns/
Bro s'A fgzv. ukj/ fgzv s'A fgzv gqt;B ni/ ;G s'A nfXe gqu~fbs gbkfJB dk o{g j? gqzs{ fgzv s'A Bro
ns/ Bro s'A Bro gqt;B th J/Bk jh wj~stg{oD j?. 1991 d/ iBrDBk d/ nKeV/ d~;d/ jB fe 64H5#
gqeoDK ft~u gqt;B fgzv s'A fgzv t~b ;h, 17H7# gqeoDK ft~u fJj fgzv s'A Bro t~b ;h. fJ; bJh fib/
ft~u gqt;B (x~N d{oh dk gqt;B), nzso^fibk, iK nzso okiK ft~u gqt;B (w~X d{oh dk gqt;B) ns/
nzsooki gqt;B (bzph d{oh dk gqt;B) dk ftPb/PD fJj d~;dk j? fe brGr 68H0# gqt;B x~N d{oh d/
jB, 21H0# w~Xw d{oh d/ jB ns/ 11H0# bzph d{oh d/ gqt;B jB.
g/Av{ rohpK d/ Pfjo ft~u gqt/P oki d/ ;o'sK Bz{ x~N eod/ jB. d{i/ gk;/ n~ie~b XBtkB ftnesh T[g^Broh
y/soK ft~u ofjDk nfXe g;zd eod/ jB. XBtkB ftneshnK d/ gbkfJB Bkb Bro Bz{ ft~sh jkBh j[zdh
j?. fJ; gqeko dk Pfjo ft~u gqt;B ns/ Pfjo s'A d{o gqt;B Bkb ;w~f;nktK tXdhnK jB.
T[d:'fre ftek;
T[d:'fre ftek; (Industrial Growth)LL LL L Gkos ft~u fi~E/ Broh iB;zfynk ftek; do 4H0# j?,
T[d:'fre ftek;
T[d:'fre ftek;
T[d:'fre ftek;
T[d:'fre ftek; do 6H0# j?. 9thA gzi ;kbk :'iBk dh nfGXkoDk j? fe T[d:'fre ftek; do 8H0#
gqsh;kb j't/rh. fJj ftek; PfjoK dh tXdh j'Jh o[Irko dhnK Io{osK Bz{ g{ohnK eo/rk. shik yzv
(tertiary sector) th gqtk;hnK Bz{ ;jkok gqdkB eodk j? ukj/ UBK dh nkwdBh pj[s x~N j[zdh j?.

272 LOVELY PROFESSIONAL UNIVERSITY